Gözün makula adı verilen merkezi görme bölgesinin bozulmasıdır. Sarı nokta hastalığı genellikle yaşlanmaya bağlı gelişir. Merkezi görme kaybına neden olabilir. İki türü vardır: kuru ve yaş tip. Kuru tip yavaş ilerler, yaş tip daha hızlıdır. Belirtileri bulanık görme, çarpık görme ve merkezi görme kaybıdır. Tedavisi yoktur ancak ilerlemesi yavaşlatılabilir. Erken teşhis önemlidir.
Sarı Nokta Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Görüşün merkezinde bulanıklık veya kararma hissedilir. Detayları görmek zorlaşır. Kapı, pencere veya kareli kağıt gibi düz çizgiler dalgalı veya kırık gibi algılanabilir. Renklerin canlılığı azalabilir, soluk veya mat görünebilir. Yazıları okumak veya detaylı işleri yapmak zorlaşır. Gözlük numarası değiştirildiğinde bile netlik sağlanamayabilir.
Görüşün merkezinde gri, siyah veya boş bir alan fark edilebilir. Parlak ışıklar rahatsız edici olabilir ve düşük ışıkta görme güçlüğü yaşanabilir. Yakın çevredeki insanların yüzleri seçilemeyebilir veya yüz hatları bulanıklaşabilir. Sarı nokta hastalığı belirtileri fark edildiğinde bir göz doktoruna başvurmak önemlidir. Erken teşhis, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmeye olanak tanır.
Sarı Nokta Hastalığı Neden Olur?
Yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD), 50 yaş ve üzerindeki kişilerde en yaygın görülen türdür. Göz dokularının zamanla zayıflaması bu hastalığın temel nedenlerinden biridir. Aile geçmişinde sarı nokta hastalığı olan kişilerde hastalığın gelişme riski daha yüksektir. Genetik faktörler, makula bölgesinin zamanla zayıflamasına katkıda bulunabilir. Sigara içmek, gözdeki kan damarlarını olumsuz etkileyerek oksijen akışını azaltır. Makula hücrelerinin hasar görmesine neden olabilir. Sigara içen bireylerde sarı nokta hastalığı riski 2-3 kat daha fazladır. Kan dolaşımındaki bozukluklar, gözün beslenmesini olumsuz etkiler. Makula bölgesinde hasara yol açabilir. Yüksek tansiyon ve damar hastalıkları, hastalığın ilerlemesine katkıda bulunur.
Antioksidanlar, zeaksantin ve omega-3 yağ asiti bakımından yetersiz beslenme, göz sağlığını olumsuz etkiler. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, makula hücrelerinin zamanla zayıflamasına neden olabilir. Ultraviyole (UV) ışınları, retina hücrelerine zarar vererek hastalığın oluşumuna katkıda bulunur. Özellikle uzun süre güneşe maruz kalan ve gözlerini korumayan bireylerde risk artar. Diyabet, gözün retina tabakasındaki damarları etkileyerek hasara yol açabilir. Diyabetik retinopati ve sarı nokta hastalığı arasında doğrudan bir bağlantı olduğu bilinmektedir. Fazla kilo ve hareketsiz yaşam tarzı, göz sağlığını olumsuz etkileyen faktörler arasındadır. Düzenli egzersiz yapmamak ve sağlıksız beslenmek, göz damarlarının zayıflamasına neden olabilir. Hastalıktan korunmak için sağlıklı beslenmek, sigara ve alkol kullanımından kaçınmak, göz muayenesi yaptırmak önemlidir.
Sarı Nokta Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kuru tip, hastalığın daha yaygın ancak daha yavaş ilerleyen formudur. Kesin bir tedavisi yoktur. Ancak, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için öneriler vardır. A, C, E vitaminleri, çinko ve lutein içeren takviyeler görme kaybını azaltmaya yardımcı olabilir. Yeşil yapraklı sebzeler, balık ve omega-3 açısından zengin gıdalar tüketmek önemlidir. Sigara, hastalığın ilerlemesini hızlandırabilir. Yaş tip, daha hızlı ilerleyen ve ciddi görme kaybına neden olabilen formdur.
Göz içine enjekte edilen anti-VEGF ilaçlar, anormal damar oluşumunu önleyerek görme kaybını yavaşlatabilir. Lazer tedavisi, anormal damarları yok etmek için kullanılan bir yöntemdir ancak her hasta için uygun değildir. Fotodinamik terapi, özel bir ilaç kullanılarak damarların tahrip edilmesini sağlar. Bir lazer tedavisidir. Sarı nokta hastalığı erken teşhisi, tedaviye daha iyi yanıt alınmasını sağlar. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri ve ani görme kaybı gibi belirtilerde göz doktoruna başvurmak çok önemlidir.
