Retina tabakasının merkezi kısmı olan makulanın hasar görmesiyle oluşan bir göz hastalığıdır. Makula dejenerasyonu, merkezi görme yeteneğini etkiler. Bulanık görmeye, detayları fark edememeye yol açar. Yaşla birlikte riski artar ve iki ana türü vardır: kuru ve yaş makula dejenerasyonu. Erken teşhis ve tedavi, görme kaybını yavaşlatabilir.

Makula Dejenerasyonu Belirtileri Nelerdir?

Özellikle merkezi görmeyi etkiler. Bu, okuma, yüz tanıma ve diğer ayrıntılı görme işlevlerini zorlaştırabilir. Görülen nesnelerin kenarları veya ortasında bulanıklık oluşabilir. Bu, özellikle düşük ışık koşullarında fark edilebilir. Düz çizgiler, örneğin pencere çerçeveleri veya yatay çizgiler, dalgalı veya eğilmiş görünebilir. Bu, tipik bir belirtisidir.

Makula dejenerasyonu, renklerin solmuş veya daha soluk görünmesine neden olabilir. Renklerin canlılığında kayıplar yaşanabilir. Özellikle merkezi görme alanında karanlık noktalar veya kör bölgeler gelişebilir. Bu, görme alanında bir “gölge” gibi hissedilir. Bazen ışıklı ortamlarda veya gece ışığına bakıldığında parlamalar veya ışık izleri görülebilir. Erken evrelerde belirgin belirtiler göstermeyebilir. Ancak ilerledikçe görme kaybı daha belirgin hale gelir. Bu nedenle, düzenli göz muayeneleri önemlidir.

Makula Dejenerasyonu Neden Olur?

Yaşlanma, en yaygın nedenidir. Yaşlandıkça gözdeki hücreler zayıflar ve makulaya yeterli oksijen ile besin maddeleri ulaşamaz. Bu da hücrelerin hasar görmesine neden olur. Ailede makula dejenerasyonu olan kişilerde risk daha yüksektir. Genetik yatkınlık, hastalığın gelişme ihtimalini artırabilir. Sigara içmek, riski artıran önemli bir faktördür. Sigara, gözdeki damarların tıkanmasına neden olarak retina sağlığını olumsuz etkiler.

Yüksek kan basıncı, gözdeki damarları etkileyerek yol açabilir. Aşırı kilo, genel sağlık üzerinde olduğu gibi göz sağlığı üzerinde de olumsuz etkiler yapabilir. Obezite, riski artıran faktörlerden biridir. Düşük antioksidan ve vitamin seviyeleri, özellikle A, C ve E vitaminlerinin eksikliği göz sağlığını olumsuz etkiler. Gözün aşırı UV ışınlarına maruz kalması, gelişimine katkı sağlayabilir. Bu faktörler, makula dejenerasyonu gelişimine yol açabilir. Ancak hastalığın tam nedeni her birey için farklı olabilir.

Makula Dejenerasyonu Nasıl Tedavi Edilir?

Anti-VEGF ilaçları, yaşla ilgili vakaların tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar, retina üzerindeki damarların büyümesini engeller ve sıvı sızmalarını azaltarak görme kaybını yavaşlatabilir. Bu ilaçlar göz içine enjekte edilir. Fotodinamik tedavi yöntemi ile, retina üzerinde kanama ya da sıvı sızması olan alanlar, lazer ışığı ile tedavi edilir.

Öncelikle damarları hedef alacak bir ilaç verilir. Ardından lazer ışığı uygulanarak bu damarlar yok edilir. Lazer tedavisi, özellikle ıslak tipinde, yani sıvı birikmesi ve damar büyümesi görüldüğünde kullanılır. Lazer ışığı, hasar görmüş damarları tahrip ederek görme kaybının ilerlemesini engellemeye yardımcı olabilir. Makula dejenerasyonu, erken aşamada tespit edilirse tedavi ile ilerleyişi yavaşlatılır. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri oldukça önemlidir. Hastalar, yaşlılar, gözde bulanıklık veya renk değişiklikleri gibi belirtiler gördüklerinde derhal doktora başvurmalıdır.

Bazı çalışmalar, özellikle A, C ve E vitaminleri ile çinko içeren takviyelerin, ilerlemesini yavaşlatacağını göstermiştir. Bu tedavi genellikle erken aşamada ve hastalığın seyrine göre önerilir. Tedavi seçenekleri sınırlı olduğunda veya görme kaybı ilerlediğinde, görme yardımcı cihazlar kullanmak faydalı olabilir. Büyüteçler, ekran okuyucular ve diğer görme destek cihazları, hastaların yaşam kalitesini artırabilir. Makula dejenerasyonu tedavisi kişiye özeldir. Hastanın durumu ve tedaviye verdiği yanıt doğrultusunda bir göz doktoru tarafından belirlenmelidir.